Η σκόνη του παντζαριού γίνεται από ώριμα κόκκινα παντζάρια που μαγειρεύονται, ξεφλουδίζονται, κόβονται σε φέτες, ξεραίνονται και κατόπιν τρίβονται. Είναι εξαιρετικά πλούσια σε σίδηρο, ποτάσιο, νιασίνη, βιταμίνες Α και C και πολλά άλλα. Το κυριότερο συστατικό του είναι το betaine που είναι ιδανικό για την υγεία. Η σκόνη του αποξηραμένου παντζαριού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει φυσικό χρώμα σε πολλές συνταγές. Συνήθως δίνει ένα κόκκινο –βιολετί χρώμα. Όταν την προσθέτουμε κατευθείαν σε συνταγές με βάση τα έλαια, όπως οι κρέμες απολέπισης, δίνει ένα βιολετί-κόκκινο χρώμα. Η ένταση και ο τόνος του χρώματος διαφέρει, εξαρτάται από τη βάση του μείγματος, και τον τύπο της συνταγής στην οποία χρησιμοποιείται. Πρέπει να τη δοκιμάζουμε προηγουμένως σε μικρές ποσότητες μείγματος μέχρι να πετύχουμε το επιθυμητό χρώμα. Βέβαια, όταν το χρησιμοποιούμε σε παρασκευή σαπουνιού με την κρύα μέθοδο, τότε τα αποτελέσματα δεν είναι ακριβώς αυτά που περιμέναμε. Το λαμπερό κόκκινο-βιολετί χρώμα μεταβάλλεται σε γκρί ή κίτρινο και έτσι δεν είναι η καλύτερη επιλογή.Το παντζάρι είναι ένα λαχανικό που στους αρχαίους χρόνους είχε ρίζες μακριές σαν τα καρότα. Τα στρογγυλά παντζάρια που γνωρίζουμε σήμερα καλλιεργήθηκαν αρκετά αργότερα. Τα παντζάρια έχουν το υψηλότερο ποσοστό περιεκτικότητας σε ζάχαρη από όλα τα λαχανικά.Η σκόνη του παντζαριού είναι σπουδαία φυσική χρωστική για κρέμες, άλατα μπάνιου, αφρίζουσες μπάλες για το μπάνιο. Τη χρησιμοποιούμε κατευθείαν στο μείγμα ή φτιάχνουμε ένα διάλυμα για να πετύχουμε ακριβώς την απόχρωση που θέλουμε. Χρησιμοποιείται επίσης και για τη βαφή μαλλιού, υφασμάτων και ακόμη και για τη βαφή σπιτικού ανακυκλωμένου χαρτιού.Συνήθως χρησιμοποιούμε 1 κουταλιά της σούπας σε ¼ της κούπας λάδι (οποιοδήποτε φυτικό λάδι είναι κατάλληλο). Το ζεσταίνουμε σε μπεν μαρί μέχρι το λάδι μας να πάρει ένα σκούρο ροζ χρώμα. Το βγάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε να σταθεί και μόλις κατακάτσει η σκόνη το σουρώνουμε σε ένα καθαρό δοχείο και το σφραγίζουμε. Παρατείνουμε τη ζωή του, βάζοντας το στο ψυγείο.Ανακατέψτε 1 κουταλάκι του τσαγιού παντζαρόσκονη με 1 κουταλάκι 100% φυτικής γλυκερίνης σε ένα τηγάνι.Ανακατέψτε μέχρι να ενοποιηθεί το μείγμα και να γίνει λείο. Προσθέστε ½ κουταλάκι του τσαγιού βιταμίνη Ε και ανακατέψτε μέχρι να γίνει ένα μείγμα. Βάλτε το σε βαζάκι και είναι έτοιμο. 
Το δέντρο annatto είναι της οικογένειας Bicaceae, του είδους orellana και το συναντάμε συνήθως με τα ονόματα achiote, annatto, rocou, ruku, κ.λ.π.
Παραδοσιακά, οι θρυμματισμένοι σπόροι εμβαπτίζονται σε νερό που το αφήνουμε να εξατμισθεί. Σχηματίζεται έτσι μια λαμπερή χρωματιστή πάστα που σε κάποιες χώρες τη χρησιμοποιούν σαν πρόσθετο σε σούπες, τυριά, μαργαρίνη, ποπ κορν και όπου αλλού θέλουν να δώσουν ένα ζωηρό πορτοκαλοκίτρινο χρώμα. Πολλές φορές αυτή η πάστα αντικαθιστά το πολύ ακριβό σαφράν σε συνταγές και πιάτα ανά τον κόσμο.
Προετοιμασία βαφής
Για προϊόντα με βάση τα λάδια, όπως π.χ . κρέμες και σαπουνάκια, βάζουμε μία κουταλιά της σούπας από σκόνη ρίζας σε ¼ της κούπας λάδι. Είναι καλό να γνωρίζουμε ότι το δοχείο στο οποίο το ετοιμάζουμε θα βαφτεί κόκκινο οπότε και είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσουμε γυάλινο σκεύος. Το αφήνουμε για λίγες μέρες, και δεν ξεχνάμε να ανακατεύουμε ή να κουνάμε το δοχείο κάθε τόσο. Κατόπιν το στραγγίζουμε πολύ καλά. Εάν το έχουμε σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος, συντομεύουμε τη διαδικασία. Η αναλογία ποσότητας σκόνης και λαδιού, μπορεί να αναπροσαρμοσθεί σύμφωνα με το προϊόν που θέλουμε να χρωματίσουμε.
Η ρίζα του alkanet χρησιμοποιείται πρωταρχικά σαν φυσική χρωστική, και παράγει ένα ρουμπινί κόκκινο όταν χρωματίζουμε μαλλί, ξύλο, πέτρα, κρέμες για τα χείλη, αλοιφές, λοσιόν κλπ καθώς και για τη βαφή λαδιών, ξυδιού, βερνικιών ή κρασιού. Στο παρελθόν, το χρησιμοποιούσαν για να βελτιώσουν την εμφάνιση χαμηλής ποιότητας κρασιών και λικέρ και να δώσουν ένα τόνο παλαιότητας σε φελλούς κρασιών. Όμως, η ρίζα του alkanet, χρησιμοποιείται τώρα κυρίως σαν χρωστική ύλη και δεν συνιστάται για εσωτερική χρήση. Στην κατασκευή του σαπουνιού δίνει τόνους ρόζ, μπλε και μωβ και η απόχρωση εξαρτάται κάθε φορά από την ποσότητα βαφής, τα είδη λαδιών που χρησιμοποιούμε και τη φυσική τους απόχρωση καθώς και από την αλκαλικότητα του σαπουνιού. Προσωπικά χρησιμοποιώ λάδι ελιάς, στο οποίο έχω βάλει alkanet (αναλογία 1 κουταλιά της σούπας / 1/4 κούπας λάδι) και όταν είναι έτοιμο, αντικαθιστώ ένα μικρός μέρος του ελαιολάδου της συνταγής μου με λάδι alkanet.
Προέλευση και ιστορία
Η ρίζα alkanet έχει χρησιμοποιηθεί σαν χρωστική σύμφωνα με ιστορικά αρχεία, από πολύ παλιά. Ήδη, η πρώτη αναφορά βρίσκεται στο έργο του Έλληνα βοτανολόγου και πολυμαθή Θεόφραστου (300 πΧ) αλλά και αργότερα ο Διοσκουρίδης περιέγραψε τις ιδιότητες της κόκκινης βαφής με περισσότερες λεπτομέρειες στο έργο του De Materia Medica. Υπάρχουν όμως και άλλες λεπτομερείς περιγραφείς σε έργα αρχαίων, που καταδεικνύουν τη γνώση που είχαν αρχαίοι λαοί γύρω από τη χρήση αυτής της βαφής καθώς και αναφέρουν συνταγές.
Σύντομα, για το καθένα από αυτά θα ακολουθήσουν πληροφορίες, φωτογραφίες και λεπτομερείς οδηγίες για τη χρήση τους ως χρωστικών στο σαπούνι μας. Για όσους από εμάς, λατρεύουν να φτιάχνουν όχι μόνο αγνά αλλά και όμορφα σαπούνια, καλό θα ήταν να φτιάξουν μιά μικρή συλλογή!! από αυτά τα υλικά, τα οποία, εκτός από τη χρήση που ήδη αναφέραμε, έχουν και πολλές άλλες χρήσεις.
Ετοιμάζουμε τη φόρμα ή τα φορμάκια για το σαπούνι μας. Μετράμε με τη ζυγαριά της κουζίνας τα υλικά μας. Σε ανοικτό χώρο, προσθέτουμε σε pyrex δοχείο το νερό, και με πολύ μεγάλη προσοχή, ρίχνουμε τη σόδα (ποτέ το αντίστροφο). Ανακατεύουμε συνεχώς, με ανοξείδωτη κουτάλα και φορώντας τα γάντια εργασίας μας, μέχρι να διαλυθεί τελείως. Το μείγμα αυτό ειναι πολύ καυστικό και χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο να μην έλθει σε επαφή με το δέρμα ή τα μάτια μας, προσπαθούμε δε να μην αναπνέουμε τον ατμό. Το παρακολουθούμε κάθε τόσο με το θερμόμετρο ζαχαροπλαστικής, μέχρι η θερμοκρασία του να κατέβει στους 30 βαθμούς Κελσίου (θερμοκρασία δωματίου) και τότε ρίχνουμε στο σκεύος το γάλα και ανακατεύουμε. Η θερμοκρασία του μείγματος αυξάνει και η μυρωδιά του δεν είναι και η καλύτερη!! Το αφήνουμε σε ασφαλές μέρος (μακρυά από παιδάκια, ζωάκια και τους παπούδες και γιαγιάδες μας).Βάζουμε τα βούτυρα να λιώσουν σε ανοξείδωτο σκεύος (χωρίς να κάψουν) και όταν είναι έτοιμα, προσθέτουμε και τα λάδια και ανακατεύουμε. Το μείγμα των ελαίων πρέπει να είναι και αυτό σε θερμοκρασία δωματίου. Εχουμε έτοιμο το μιξεράκι για το χτύπημα των υλικών, φοράμε τα γυαλιά μας και την μακρυμάνικη μπλούζα μας και φυσικά καλύπτουμε και τα πόδια μας, για να μην πεταχτεί υλικό την ώρα που χτυπάμε τα λάδια.Προσθέτουμε λίγο λίγο το μείγμα (lye) της καυστικής σόδας με το γάλα και το νερό, στα έλαια και χτυπάμε με το μιξεράκι σε χαμηλή ταχύτητα, για να μη σκορπίζεται το μείγμα. Συνεχίζουμε μέχρι να αρχίσει η φάση της πήξης (trace), δηλαδή όταν πάρουμε το υλικό μας με ένα κουτάλι και το ρίξουμε από ψηλά να αρχίσει να αφήνει ίχνη στην επιφάνεια του μείγματος. Σε αυτό το στάδιο, μπορούμε αν θέλουμε να προσθέσουμε τα αιθέρια έλαια της αρεσκείας μας (εγώ προτιμώ συνδυασμό εσπεριδοειδών) ή κάποιο εσάνς, καθώς και τη γλυκερίνη και το extract του γκρέιπφρουτ. Το Μονόϊ της Ταϊτής το βρίσκουμε συνήθως ραφιναρισμένο, χωρίς το άρωμα της γαρδένιας της Ταϊτής όπως στην αυθεντική εξωτική μορφή του, άν θέλουμε όμως μπορούμε να προσθέσουμε αρωμα γαρδένιας (fragrance oil).
Εχω δε το θάρρος να πώ, ότι μετά από τόση έρευνα και ώρες αποτυχιών και επιτυχιών στην κουζίνα μου, μπορώ να μοιραστώ κάποιες από τις εμπειρίες μου, αλλά και συνταγές, ιδέες, και συμβουλές σχετικά με την κατασκευή σπιτικού σαπουνιού καθώς και links σε ό,τι προσωπικά θεωρώ ενδιαφέρον γύρω από το θέμα αυτό.
Στα "προσεχώς" λοιπόν, συνταγές, φωτογραφίες και διάφορα γύρω από το σπιτικό σαπούνι, που όλο και πιο πολλοί αρχίζουν και χρησιμοποιούν, αναγνωρίζοντας τα πλεονεκτήματά του.
Desire
